Luyện tập có chủ đích

“Luyện tập có chủ đích” (Deliberate Practice) là một khái niệm và phương pháp luận do nhà tâm lý học Anders Ericsson phát triển. Đây là một trong những nghiên cứu nổi bật và có ảnh hưởng sâu rộng trong lĩnh vực khoa học nhận thức, tâm lý học giáo dục, và phát triển kỹ năng chuyên môn.

Nguồn gốc và tác giả:

• Giáo sư K. Anders Ericsson (1947–2020) là nhà nghiên cứu người Thụy Điển, làm việc tại Đại học Bang Florida (Florida State University).
• Ông nổi tiếng với công trình nghiên cứu sâu về cách con người đạt tới trình độ chuyên gia, trong đó lý thuyết "luyện tập có chủ đích" là nền tảng.
• Một trong những công trình nổi bật:
  “The Role of Deliberate Practice in the Acquisition of Expert Performance” (1993) – Tạm dịch: Vai trò của luyện tập có chủ đích trong việc đạt đến hiệu suất chuyên gia.

Hiểu đúng về “luyện tập có chủ đích”:

Không phải cứ luyện tập nhiều giờ là giỏi. Ericsson nhấn mạnh rằng:

"Không phải thời gian luyện tập, mà là cách luyện tập – với mục tiêu rõ ràng, phản hồi liên tục và vượt qua giới hạn vùng an toàn – mới tạo nên chuyên gia."

Khái niệm này trở nên phổ biến toàn cầu sau khi được Malcolm Gladwell dẫn lại trong sách “Outliers – Những kẻ xuất chúng” (2008). Tuy nhiên, Gladwell lại nhấn mạnh khía cạnh “10.000 giờ luyện tập” – điều mà chính Ericsson sau đó đã chỉnh lại và làm rõ rằng: không phải ai luyện 10.000 giờ cũng thành chuyên gia, nếu không luyện đúng cách.

Tóm tắt:

• Tác giả: K. Anders Ericsson
• Phương pháp: Deliberate Practice – Luyện tập có chủ đích
• Đặc điểm: Có mục tiêu cụ thể, tập trung cải thiện điểm yếu, có phản hồi, và vượt vùng thoải mái
• Ứng dụng: Âm nhạc, thể thao, y khoa, giáo dục, quản trị, kỹ năng mềm, v.v.

Luyện Tập Có Chủ Đích – Chìa Khoá Nâng Tầm Năng Lực Dài Hạn

Trong hành trình phát triển con người và tổ chức, chúng ta thường nghe nhiều về việc học hỏi, trải nghiệm, nâng cao năng lực. Nhưng có một nguyên lý cốt lõi ít được ứng dụng một cách bài bản: Luyện tập có chủ đích (Deliberate Practice). Đây là phương pháp đã được khoa học chứng minh là yếu tố quyết định giúp người bình thường đạt tới trình độ chuyên gia trong bất kỳ lĩnh vực nào – từ thể thao, âm nhạc cho tới quản trị doanh nghiệp.

Luyện Tập Có Chủ Đích là gì?

Không giống với việc lặp lại hay thực hành đơn thuần, luyện tập có chủ đích là quá trình luyện tập có mục tiêu rõ ràng, tập trung vào việc cải thiện từng điểm yếu cụ thể thông qua phản hồi liên tục và điều chỉnh cách làm.

Điều này đòi hỏi người học phải:

• Xác định rõ kỹ năng hoặc hành vi cần phát triển
• Chia nhỏ kỹ năng thành các bước cụ thể
• Luyện tập lặp đi lặp lại từng phần nhỏ với sự tập trung cao độ
• Nhận phản hồi kịp thời và điều chỉnh
• Duy trì sự kiên trì vượt qua vùng thoải mái

Phương pháp luận “Gốc rễ” trong Luyện tập

Một sai lầm phổ biến trong đào tạo nội bộ là chỉ làm cho có, hoặc kỳ vọng rằng chỉ cần làm nhiều sẽ giỏi lên. Nhưng nếu không “đào tới gốc rễ” – tức không hiểu bản chất kỹ năng đang rèn, không chỉ rõ được chỗ nào sai – thì luyện tập dễ rơi vào trạng thái vô thức và dậm chân tại chỗ.

Phương pháp luận gốc rễ đặt ra yêu cầu:

• Xác định đúng “gốc” của vấn đề: Ví dụ, nếu nhân viên sale yếu chốt đơn, cần làm rõ họ đang yếu ở bước nào – đặt câu hỏi, xử lý từ chối hay không hiểu sản phẩm?
• Tập trung luyện đúng phần gốc đó thay vì để họ luyện lại toàn bộ quy trình một cách chung chung.
• Kèm theo phản hồi mang tính sửa lỗi, chứ không phải chỉ khen ngợi hoặc “gợi ý chung chung”.

Ứng dụng trong doanh nghiệp

Tại SprinGO, chúng tôi áp dụng “Luyện tập có chủ đích” vào các chương trình phát triển năng lực, đặc biệt trong đào tạo kỹ năng quản lý, kỹ năng giao tiếp nội bộ, và đánh giá năng lực.

Ví dụ, khi đào tạo kỹ năng phản hồi hiệu suất, chúng tôi không chỉ dạy lý thuyết về “phản hồi tích cực – xây dựng”, mà cho người học thực hành từng tình huống cụ thể, quay video lại, phân tích hành vi từng câu, từng biểu cảm, chỉ ra chỗ chưa đúng và gợi ý cải thiện – chính là “đào tới gốc rễ”.

Kết luận

Không có năng lực nào mạnh lên chỉ bằng việc học qua sách vở hay nghe giảng. Luyện tập có chủ đích chính là “phòng tập cơ bắp” cho tư duy, kỹ năng, và hiệu suất công việc. Nhưng để luyện đúng, cần hiểu kỹ bản chất và rèn ở đúng điểm yếu – đó chính là phương pháp tiếp cận từ gốc rễ.

SprinGO – Đồng Hành Cùng Doanh Nghiệp Trong Hành Trình Phát Triển Năng Lực Bền Vững

Tại SprinGO, chúng tôi tin rằng đào tạo chỉ thực sự hiệu quả khi tạo ra sự chuyển hóa trong hành vi và năng lực thực thi. Vì vậy, trong tất cả chương trình tư vấn và đào tạo của mình, SprinGO áp dụng phương pháp “Luyện tập có chủ đích” kết hợp với tư duy gốc rễ, giúp cá nhân và tổ chức:

• Xác định đúng năng lực cốt lõi cần phát triển
• Thiết kế các tình huống thực hành “chạm đúng điểm yếu” của người học
• Tổ chức luyện tập chuyên sâu, có phản hồi cụ thể, đo lường được sự tiến bộ
• Xây dựng văn hoá học tập chủ động và liên tục trong nội bộ

Chúng tôi không chỉ “dạy một lớp học”, mà đồng hành với doanh nghiệp trong cả quá trình nâng cao năng lực tổ chức – từ phân tích nhu cầu, thiết kế chương trình, triển khai đào tạo, đến đánh giá và cải tiến liên tục.

Khám phá ngay tại các liên kết dưới đây và bắt đầu hành trình phát triển của bạn cùng SprinGO:

Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn!

SPRINGO ĐÀO TẠO – TƯ VẤN HỆ THỐNG CHIẾN LƯỢC – QUẢN TRỊ – PHÁT TRIỂN CON NGƯỜI & TỔ CHỨC.
Hotline Tư vấn – Huấn luyện Doanh nghiệp: 0969 798 944 (zalo, call…)
Hotline các khóa Huấn luyện/Đào tạo cá nhân: 0984 394 338 (zalo, call…)
Email: hrspring.vn@gmail.com
Địa chỉ: KĐT Vinhome Gardenia Hàm Nghi, Cầu Diễn, Nam Từ Liêm, Hà Nội
Web thông tin tư vấn và dịch vụ: https://springo.vn/
Web học online video dành cho doanh nghiệp: https://springo.cls.vn/courses/2684
Web học online dành cho cá nhân : https://springo.edubit.vn/
Youtube: @quantrinhansuphattrientochuc
Web diễn đàn thông tin trao đổi: https://hrspring.vn/index.php
Ticktok: https://www.tiktok.com/@xuannguyenhr